12 lipca weszła w życie nowelizacja prawa farmaceutycznego, ważna dla farmaceutów i techników farmaceutycznych. Za jej sprawą w czasie pracy w aptece i podczas kontaktu z klientami zyskają oni ochronę prawną należną funkcjonariuszowi publicznemu.
Nowelizacja prawa farmaceutycznego oraz ustawy o zawodzie farmaceuty została uchwalona z inicjatywy Naczelnej Rady Aptekarskiej. NRA zwróciła się o ochronę prawną, ponieważ farmaceuci od dłuższego czasu spotykali się z atakami i agresją, zwłaszcza ze względu na szczepienia przeciw Covid-19 i pobieranie wymazów, a także w związku z egzekwowaniem obowiązku noszenia maseczek w aptekach. Nowelizacja z 12 maja wprowadziła ochronę farmaceuty, ale też technika farmaceutycznego jak funkcjonariusza publicznego na zasadach określonych w kodeksie karnym. Jak podkreślono w uzasadnieniu do projektu farmaceuta jest samodzielnym zawodem medycznym. Apteki jako placówki ochrony zdrowia publicznego, są elementem systemu ochrony zdrowia. Farmaceuci w ramach wykonywania czynności zawodowych powinni korzystać z ochrony prawnej właściwej dla funkcjonariuszy publicznych, bo wzmocni to ich bezpieczeństwo, ale także bezpieczeństwo obrotu oraz prowadzenia tej szczególnej działalności gospodarczej. Co dokładnie mówi nowelizacja i na czym polega ochrona?
Jaka ochrona dla farmaceuty?
Nowelizacja dodaje do ustawy o zawodzie farmaceuty (dalej u.z.f.) art. 35a. Zgodnie z nim farmaceuta podczas i w związku z wykonywaniem w aptece ogólnodostępnej lub punkcie aptecznym czynności, o których mowa w art. 4 ust. 2 oraz ust. 3 pkt 1, 3, 4 i 6 u.z.f. korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariusza publicznego na zasadach określonych w k.k.
Ochroną przewidzianą dla funkcjonariusza publicznego został objęty farmaceuta podczas świadczenia opieki farmaceutycznej obejmującej:
- prowadzenie konsultacji farmaceutycznych – w celu zapewnienia bezpieczeństwa pacjenta w związku ze stosowaniem produktów leczniczych, wyrobów medycznych, wyposażenia wyrobów medycznych, systemów i zestawów zabiegowych oraz wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro i wyposażenia wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro, lub środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego;
- wykonywanie przeglądów lekowych wraz z oceną farmakoterapii, z uwzględnieniem problemów lekowych pacjenta – w celu wykrywania i rozwiązywania problemów lekowych oraz zapewnienia bezpieczeństwa w procesie farmakoterapii;
- opracowywanie indywidualnego planu opieki farmaceutycznej, z uwzględnieniem problemów lekowych pacjenta – w celu określenia celów terapeutycznych możliwych do osiągnięcia przez pacjenta stosującego farmakoterapię oraz wskazania sposobów rozwiązywania wykrytych problemów lekowych, ze szczególnym uwzględnieniem edukacji zdrowotnej, promocji zdrowia i zdrowego trybu życia oraz profilaktyki zdrowotnej;
- wykonywanie badań diagnostycznych określonych w przepisach wykonawczych – w celu oceny skuteczności i bezpieczeństwa stosowanej przez pacjenta farmakoterapii oraz analizy problemów lekowych występujących u pacjenta, oraz proponowania metod i badań diagnostycznych;
- wystawianie recept w ramach kontynuacji zlecenia lekarskiego.
Ochrona obejmuje także farmaceutę podczas świadczenia przez niego usług farmaceutycznych wskazanych w art. 4 ust. 3 pkt 1,3,4,6 u.z.f., tj.:
- wydawanie z apteki lub punktu aptecznego produktów leczniczych i wyrobów medycznych oraz środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego połączone z udzielaniem informacji i porad dotyczących działania i stosowania oraz przechowywania tych produktów, środków lub wyrobów medycznych;
- przeprowadzanie wywiadu farmaceutycznego;
- udzielanie porady farmaceutycznej w celu zapewnienia prawidłowego stosowania produktu leczniczego, wyrobu medycznego lub środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, w szczególności w zakresie wydania właściwego produktu leczniczego wydawanego bez przepisu lekarza, przekazania informacji dotyczących właściwego stosowania, w tym dawkowania i możliwych interakcji z innymi produktami leczniczymi lub pożywieniem, wydawanego produktu, wyrobu lub środka oraz prawidłowego używania wyrobów medycznych;
- wykonywanie pomiaru ciśnienia krwi.
Na czym polega ochrona
Szczególna ochrona prawna funkcjonariusza publicznego wyrażona została między innymi w art. 222 par. 1 k.k. Zgodnie z nim, kto narusza nietykalność cielesną funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. Zaznaczyć należy, że przestępstwo to ścigane jest z oskarżenia publicznego (tzw. z urzędu). Dla porównania zgodnie z art. 217 k.k. osoba, która uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku, czyli krócej. Tu ponadto ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Z powyższego przykładu wynika, że funkcjonariusz publiczny podlega szczególnej ochronie, wyrażającej się zarówno w trybie ścigania przestępstwa jak też w wysokości grożącej za nie sankcji.
Drugim przykładem ochrony prawnej jest art. 223 k.k., regulujący kwestię czynnej napaści na funkcjonariusza publicznego. Zgodnie z tym przepisem każdy kto, działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą lub używając broni palnej, noża lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu albo środka obezwładniającego, dopuszcza się czynnej napaści na funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Jeżeli w wyniku czynnej napaści nastąpił skutek w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12. Przestępstwo czynnej napaści na funkcjonariusza publicznego również jest ścigane z oskarżenia publicznego.
Podstawa prawna: